Warning: Undefined array key "extension" in /home/klient.dhosting.pl/mwalewska/mwalewska.pl-aic9/public_html/wp-content/themes/Divi/epanel/custom_functions.php on line 1473

Frankowicze odetchnęli z ulgą ! Mało tego- mają aż trzy powody do świętowania. Frankowicze z zapartym tchem czekali na orzeczenia TSUE, które zapadły dnia 15 czerwca 2023 r. Rozstrzygnięcia miały rozjaśnić sporne dotąd kwestie powództw o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu (sygn. C-520/21), a także kwestie udzielania przez sąd zabezpieczeń roszczeń frankowiczów (sygn. C-287/22). Opisywane powyżej orzeczenia TSUE wraz z uzasadnieniami, zdecydowanie przemawiają na korzyść konsumentów.

CO Z POWÓDZTWAMI O WYNAGRODZENIE ZA KORZYSTANIE Z KAPITAŁU PO UNIEWAŻNIENIU UMOWY KREDYTU?

Co z powództwami o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu frankowego? Rozważając tę kwestię, warszawski sąd rejonowy postanowił skierować zapytanie do TSUE.  W zapytaniu zostały uwzględnione m.in. główne powody, dla których banki decydowały się pozywać frankowiczów za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu. Warto w tym miejscu się do niektórych z nich odnieść. Banki uzasadniały swoje powództwa między innymi tym, że czasowo zostały pozbawione możliwości korzystania ze swoich środków, przez co utraciły szansę zainwestowania ich i osiągnięcia korzyści. Ponadto banki w uzasadnieniach powództw o korzystanie z kapitału podkreślają, że poniosły koszty obsługi kredytu, a czasowe udostępnienie środków kredytu do korzystania frankowiczom, może zostać potraktowane jako spełnienie usługi, za którą bank nie otrzymał wynagrodzenia.

TSUE nie uwzględnił i nie przychylił się do argumentacji jaką stosowały banki. Wyraźnie podkreślono, że aprobata przywoływanych powyżej uzasadnień powództw banków o korzystanie przez frankowiczów z kapitału, byłaby niezgodna z celem i wykładnią dyrektywy 93/13, w tym z zasadą skuteczności.

Według TSUE, banki wytaczając przeciwko frankowiczom powództwa o korzystanie przez nich z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu i stosując przywoływaną powyżej argumentację, próbowały obejść konsekwencje unieważnienia umowy kredytu. Gdyby bowiem umożliwiono bankom pozywanie konsumentów o korzystanie z kapitału, po unieważnieniu przez sąd umowy kredytu ze względu na zawarte w niej klauzule abuzywne, to skuteczność dyrektywy 93/13 zostałaby wyłączona. Tym samym nie spełniałaby swojego najważniejszego celu- ochrony konsumenta przed nieuczciwymi działaniami przedsiębiorców o silniejszej pozycji rynkowej. Stanowiłoby to także niejako przyzwolenie na tworzenie przez przedsiębiorców- banki umów zawierających klauzule abuzywne, bowiem nawet jeśli umowa miałaby zostać unieważniona, bank mógłby przecież i tak osiągnąć korzyść z wygranego powództwa o korzystanie z kapitału kredytu.

A JEŚLI TO FRANKOWICZ CHCE POZWAĆ BANK O WYNAGRODZENIE ZA KORZYSTANIE Z KAPITAŁU ?

W tym zakresie TSUE wypowiedział się zdecydowanie na korzyść frankowiczów, podzielając całkowicie opinię Rzecznika Generalnego TSUE, o której pisaliśmy w poprzednim artykule. TSUE w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 15 czerwca 2023 r. (sygn. C-520/21) wyraźnie wskazał, że nie istnieją przeszkody w prawie unijnym, które uniemożliwiałyby uzyskanie przez konsumenta-klienta banku, na drodze sądowej dodatkowych środków po unieważnieniu umowy kredytu. Oznacza to, że frankowicze po unieważnieniu umowy kredytu, mogą mieć względem banku roszczenia przykładowo z tytułu waloryzacji, odszkodowania, zwrotu kosztów. To czy takie roszczenie o zapłatę zostanie uwzględnione przez sąd, będzie zależało jednak od tego czy jest ono proporcjonalne w rozumieniu dyrektywy 93/13 i czy w prawie polskim znajduje się odpowiednia podstawa prawna dla żądania od banku przez klienta dodatkowych środków po unieważnieniu umowy kredytu.

TSUE orzekając w powyższy sposób o roszczeniach klientów banku wykreował tym samym szereg pytań, które niewątpliwie w najbliższym czasie będą przedmiotem wielu dyskusji na gruncie polskiego sądownictwa.

CO Z WNIOSKAMI FRANKOWICZÓW O UDZIELENIE PRZEZ SĄD ZABEPIECZENIA ROSZCZENIA?

Powyższą wątpliwością TSUE zajął się wydając dnia 15 czerwca 2023 r. orzeczenie w sprawie o sygnaturze akt C-287/22. Do tej pory treść postanowień, które zapadały w tym przedmiocie była dosyć rozbieżna- część sądów rozpatrywała wnioski frankowiczów o udzielenie zabezpieczenia ich roszczeniom pozytywnie, część zaś negatywnie.

TSUE w uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że niezgodne z prawem unijnym jest by sąd odmawiał udzielania zabezpieczeń roszczeń frankowiczów, w sytuacji, gdy jest to konieczne dla zapewnienia skuteczności orzeczenia, które ma zapaść w sprawie. Uzasadnienie orzeczenia TSUE jest zatem w tym względnie dosyć niejednoznaczne, bowiem przy rozpatrywaniu tego rodzaju wniosków prawdopodobnie postawione zostanie pytanie ,, czy w tej konkretnej sprawie brak udzielenia zabezpieczenia wpłynie na skuteczność wyroku, czy też nie?”.

Sposób w jaki polskie sądy będą interpretowały wyrok TSUE w przedmiocie udzielania zabezpieczenia roszczeniom frankowiczów z pewnością wyklaruje się na przestrzeni najbliższych miesięcy. Koszt złożenia takiego wniosku jest względnie niewysoki- 100 zł, warto zatem spróbować (wyjątek- przy złożeniu wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przy pierwszym piśmie procesowym opłaty za wniosek nie pobiera się)

 

Natalia Gurdzińska

Absolwentka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie aplikant radcowski I roku w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Toruniu. Specjalizuje się w prawie bankowym oraz w sprawach związanych z ochroną klienta rynku finansowego. Prywatnie mól książkowy, a także pasjonatka tworzenia wyjątkowych fotografii.